Герб
В золотом поле испанского щита на зеленой оконечности красный каменный замок с круглой башней, который является главной исторической достопримечательностью Глуска. Флаг
Прямоугольное полотнище желтого цвета с соотношением сторон 1:2, в центре лицевой стороны которого – изображение герба поселка городского типа Глуск.
Герб зарегистрирован в Гербовом матрикуле Республики Беларусь 18 декабря 1996 г. № 8. Флаг учрежден Указом Президента Республики Беларусь от 24 августа 2006 г.№ 524. Городской поселок Глуск в исторических источниках упоминается со второй половины XV в. В середине XV в. им владели Гольшанские. Князь Юрий Гольшанский-Дубровицкий основал Глусский замок. В 1525 г. он получил от великого князя Великого княжества Литовского и короля Польши Сигизмунда I Августа привилей проводить в Глуске ярмарки. В 1560 г. Глуск достался Настасье Гольшанской и ее сестре Софье. Позже Глуск был подарен князьям Ходкевичам, один из которых, Я. Ходкевич, именовался титулом «граф на Шклове, Быхове, Мыши и Глуске». Глусский замок существовал в XVI-XVIII вв., размещался на возвышенной части правого берега реки Птичь, на месте городища эпохи раннего железного века и Киевской Руси. Как свидетельствуют исторические источники, в XVI в. Глусский замок был окружен земляным оборонным валом с деревянными стенами, укреплен деревянными башнями, в том числе въездной башней, подход к которой был возможен через подъемный мост. С течением времени Глусский замок последовательно переходил Заславским, Чарторыйским, Полубинским, Радзивиллам. На рубеже XVI-XVII вв. на месте старого был возведен новый пятибастионный каменный замок со рвом, валами, подземным ходом. Среди сторожевых башен выделялась трехъярусная каменная башня, на первом ярусе которой имелись въездные ворота. Верхние ярусы имели бойницы для кругового обстрела нападавшего противника. В мирное и военное время в замке располагался гарнизон, состоявший в основном из местных жителей. В инвентариях (описания феодальных владений) конца XVII в. дается численность гарнизона, его вооружение, упомянуты ремесленники, обеспечивающие необходимые военно-технические потребности замка. Таким образом, в указанное время Глусский замок считался мощной цитаделью. Он являлся важным стратегическим пунктом на пути возможного нападения крымских татар в конце XVI в., казацких загонов в середине XVII в., во время войны России с Речью Посполитой 1654-1667 гг. Упадок замка приходится на конец XVIII в. Являясь частновладельческим городом, Глуск никогда не получал магдебургское право, а следовательно, и герб как атрибута самоуправления города. Именно поэтому главным изображением для вновь создаваемого герба Глуска был взят замок, игравший в течение нескольких столетий немаловажную роль в развитии города. За основу предлагаемого эскиза герба Глуска взят фрагмент карты известного исследователя Беларуси XVII в. Т. Маковского, в настоящее время хранящейся в Санкт-Петербурге. Ценность этого документа заключается в том, что на нем показана панорама и внешний вид города. На рисунке изображены замковая башня и другие кирпичные постройки, прилегающие к ней. Этот фрагмент и нашел свое отражение в стилизованном виде в предлагаемом современном гербе Глуска. Авторы герба В.В. Щетько и В.А. Шуляковский, художник М.М. Елинская. Флаг создан на основе гербового изображения. 24 августа 2006 года Президент РБ А.Лукашенко своим Указом №536 "Об учреждении официальных геральдических символов административно-территориальных единиц Могилевской области" учредил флаг Глуска и Положение о флаге поселка городского типа Глуск. Согласно официальному описанию: "Флаг поселка городского типа Глуск представляет собой прямоугольное полотнище желтого цвета с соотношением сторон 1:2, в центре лицевой стороны которого - изображение герба поселка городского типа Глуск".
Укрыніцах упамінаецца з другой паловы ХV стагоддзя. У сярэдзiне ХV стагоддзя паўночнай часткайГлускай воласці і старым Глускам (пазнейшы Глуск Пагарэлы) валодаў С.Ю. Гальшанскi, а цэнтрам уладання І.Ю. Гальшанскага стала паселішча Глуск Дубровіцкi, на якім пазней узнік сучасны Глуск. Яго сын, князь Юрый Гальшанскi Дубровіцкі, заснаваў на гэтым месцы драўляны Глускі замак, а ў 1525 г. атрымаў ад вялікага князя Вялікага Княства Літоўскага і караля Польшчы Жыгімонта I Старога прывiлей праводзіць у Глуску кірмашы. У 15б0 г. Глуск дастаўся Настассі Юр'еўне (удава князя К.І. Заслаўскага) і яе сястры Соф'і (жонка князя А.І. Палубiнскага) Гальшанскім, якія падзялілі замак, мястэчка і навакольныя вёскі папалам. Пазней Глуск быў падараваны Хадкевiчам, з 15б8 г. Я. Хадкевіч меў тытул "графа на Шклове, Быхаве, Мышы i Глуску". Паводле адміністрацыйна-тэрытарыяльнага падзела 1565 - 66 г.г. Глуск увайшоў у Новагародскі павет, у 1571 г. у ім 124 дамы і 12 крам. 3 канца ХVI cтагоддзя саўладальнiкамi Глуска сталі Палубінскія і Чартарыйскiя. У 1616 г. атрад гусараў накiроўваўся па Глускім шляху на вайну пад Смаленск і па дарозе займаўся рабаваннем населенных пунктаў. Жыхары Глуска, каб прадухіліць магчымае рабаванне сваіх дамоў, напалі на атрад, разбілі яго і захапілі абоз. У адказ рэшткі гусараў спалілі Глуск і пазабiвалі шмат жыхароў мястэчка і навакольных весак. У канцы ХVI - пачатку ХVII cтагоддзя ў Глуску пабудаваны новы замак з бастыённай сістэмай умацаванняў. У 1626 г. князь М.Ю. Чартарыйскі прадаў сваю частку Глуска і воласці князю К.А. Палубінскаму, які стаў адзiным уладальнікам мястэчка. У 1628 г. ён пабудаваў у Глуску новую праваслаўную царкву і аддаў ёй частку вёскі Рудзіновічы. У вайну Расiі з Рэччу Паспалітай 1654-1667 г.г. у сакавіку 1655 г. Глуск захоплены казакамi і "агнем і мячом датла разбураны", пасля чаго князь А.Г.Палубінскі атрымаў вызваленне ад падаткаў з Глуска на 10 гадоў, а ў 1673 г. - паўторнае вызваленне ад падаткаў яшчэ на 12 гадоў. У хуткiм часе замак і мястэчка былі адноўлены. У 1667 г. Палубінскі заснаваў у Глуску кляштар бернардзінцаў і пры ім касцёл. Пасля яго смерці Глуск перайшоў да яго дачкі Ганны (жонка Дамініка Мiкалая Радзівiла), з гэтага часу да канца ХVIII стагоддзя Глуск належаў Радзiвілам. Глуская воласць пры Радзівілах звалася графствам. У 1775 г. Глуск пацярпеў ад моцнага пажару, пасля якога зноў быў вызвалены ад падаткаў на 10 гадоў. У ХVIII стагоддзi Глуск у складзе Рэчыцкага павета Менскага ваяводства, у 1791 г. уключаны ў Случарэцкі павет Навагрудскага ваяводства. Пасля другога падзелу Рэчы Паспалітай у 1793 г. далучаны да Расійскай імперыі, увайшоў у Бабруйскі павет. 3 1800 г. прыватнае ўладанне графа Ю.Юдзiцкага, з 1-й чвэрці ХIХ стагоддзя - Бжастоўскага. Пасля рэформы 1861 г. Глуск - цэнтр воласці Бабруйскага павета, у 1864 г. - горад, які налічваў каля 3 тысяч жыхароў. У 1897 г. у Глуску каля 500 дамоў, каля 5328 жыхароў, народнае вучылішча, касцёл, 2 царквы і 5 сiнагог. У 1911 г. у Глуску 6680 жыхароў, 3 гарбарныя заводы, драўнянастужкавая мануфактура, 22 крамы. Савецкая ўлада ўстаноўлена ў студзені 1918 г. У лютым 1918 г. Глуская воласць акупіравана германскімі войскамі, улетку 1918 г. у наваколлi Глуска дзейнічалі партызаны. У снежні 1918 г. пасля адступлення германскіх войск савецкая ўлада была адноўлена. У жніўні 1919 г. мястэчка захоплена польскiм войскам, 12.7.1919 вызвалена часцямi 2-й дывiзіі 16-й арміі Заходняга фронту. Да 1924 г.ў Бабруйскiм павете БССР, з 17.7.1924 цэнтр Глускага раёна, з 27.9.1938 Глуск - гарадскі паселак, была развіта саматужная вытворчасць (у 1928 г. ў Глуску 537 саматужнікаў - шаўцы, краўцы, рамiзнiкі, металісты, стружачнікi i інш.). У 1939 г. - 5125 жыхароў. У Вялікую Айчынную вайну з 28.6.1941 акупiраваны нямецка-фашысцкімі захопнiкамі, якія знішчылі ў Глуску каля 3 тысяч чалавек. У ліпені 1941 г. у раёне Глуска ў акружэннi вялi цяжкiя баі часці 24-й Самара-Ульянаўскай Жалезнай стралковой дывiзіі пад камандаваннем генерал-маёра К.М. Галіцкага. 32-я кавалерыйская дывізія ў складзе зводнай кавалерыйскай групы пад камандаваннем генерал-палкоўніка А.І. Гарадавiкова ў час рэйду па тылах 2-й нямецкай арміі 24.7.1941 заняла Глуск, разграміла варожы полк, якi там знаходзіўся, але пасля цяжкiх баёў мусіла адступіць. Вызвалены 27.6.1944 воінамi 28-й арміі 1-га Беларускага фронту, 19-й механiзыванай брыгады і 10-й гвардзейскай кавалерыйскай дывiзіі конна-механізыванай групы ў ходзе Бабруйскай аперацыі 1944 г. 3 1962 г. у Бабруйскім раёне, з 1966 г. зноў цэнтр адноўленага Глускага раёна. У 1977 г. у Глуску 6,4 тысяч жыхароў, дзейнічаюць прамкамбінат, пладова-агародінны завод, мэблевая фабрыка, масласырзавод, хлебазавод, камбiнат бытавога абслугоўвання, 3 сярэднiя, музычная і дзіцяча-юнацкая спартыўная школы, 8-гадовая школа-інтэрнат, 4 дашкольныя ўстановы, Дом піянераў, Дом культуры, 2 бiбліятэкi, кінатэатр, бальніца, фізкультурна-аздараўленчы комплекс. Выдаецца газэта "Радзіма". Помнікі: двойчы Герою Савецкага Саюза С.Ф. Шутаву, брацкая магiла савецкіх патрыётаў і магіла ахвяр фашызму, мемарыяльны комплекс землякам, якія загінулі ў Вялікую Айчынную вайну. Захавалiся рэшткі землянога ўмацавання ХVI - ХVII стагоддзяў на месцы гарадзішча жалезнага веку і селiшча 1- га тысячагоддзя н.э. Глуск - радзіма гравёра канца ХVII - пачатку ХVIII стагоддзя А. Тарасевіча. У 1960 г. у Глуску знойдзены Глускі манетны скарб.
"Глуская зямля: дыялог з гісторыяй"
|